Google hợp tác với Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ (NHC) để thử nghiệm mô hình AI mới dự báo bão nhiệt đới, mang lại những dự đoán chính xác hơn.
Mô hình AI mới cho dự báo bão nhiệt đới
Google đã phát triển một mô hình AI tiên tiến để dự báo bão nhiệt đới và đang phối hợp với Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ (NHC) để kiểm chứng hiệu quả của nó. Google DeepMind và Google Research đã ra mắt website mới có tên Weather Lab, nơi giới thiệu các mô hình thời tiết AI mà Google đang phát triển.
Mô hình AI thử nghiệm này có khả năng tạo ra 50 kịch bản khác nhau về quỹ đạo, kích thước và cường độ của một cơn bão, dự đoán trước tới 15 ngày. Mục tiêu là nâng cao khả năng dự báo của NHC, cung cấp cảnh báo chính xác và kịp thời hơn để cộng đồng chuẩn bị đối phó với bão.
Hiệu quả và so sánh với mô hình truyền thống
Theo Google, mô hình AI này cho kết quả dự báo quỹ đạo bão trong 5 ngày tại Bắc Đại Tây Dương và Đông Thái Bình Dương chính xác hơn trung bình 87 dặm (140 km) so với dự báo của Trung tâm Dự báo Thời tiết Trung hạn Châu Âu (ECMWF) trong các năm 2023 và 2024. Mô hình được huấn luyện trên kho dữ liệu ERA5 của châu Âu, kết hợp hàng trăm triệu quan sát từ các cơ quan thời tiết toàn cầu với dự đoán từ mô hình thời tiết truyền thống.
Google cũng công bố một bài báo nghiên cứu (chưa được bình duyệt) giải thích cách hoạt động của mô hình bão nhiệt đới này. Công ty khẳng định dự đoán của mô hình đạt độ chính xác tương đương hoặc vượt trội so với các mô hình dựa trên vật lý truyền thống. Tuy nhiên, NHC sẽ tiếp tục đánh giá hiệu quả của nó trong suốt mùa bão Đại Tây Dương kéo dài đến tháng 11.
Ví dụ, mô hình AI của Google đã dự đoán chính xác sự suy yếu nhanh chóng của Cyclone Alfred từ cấp 3 xuống cấp bão nhiệt đới và đổ bộ gần Brisbane, Úc, bảy ngày sau, với xác suất cao đổ bộ dọc bờ biển Queensland.
Weather Lab: Công cụ nghiên cứu, không phải dự báo chính thức
Website Weather Lab cho phép người dùng so sánh mô hình AI với các mô hình dựa trên vật lý của ECMWF, nhưng Google nhấn mạnh rằng đây chỉ là công cụ nghiên cứu, không phải nguồn dự báo chính thức cho công chúng. Công ty cũng đang hợp tác với Viện Nghiên cứu Khí quyển tại Đại học bang Colorado, cùng các nhà nghiên cứu tại Anh và Nhật Bản, để cải thiện các mô hình thời tiết AI.
Vai trò của mô hình truyền thống và thách thức tương lai
Mặc dù công nghệ AI mang lại tiềm năng lớn, các tiến bộ hiện tại chưa thể thay thế hoàn toàn các mô hình thời tiết truyền thống. Dữ liệu quan sát thực tế và các mô hình cũ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các công cụ AI mới. Việc thích nghi với biến đổi khí hậu, với các hiện tượng thời tiết ngày càng cực đoan và khó lường, đòi hỏi phải thu thập và phân tích dữ liệu mới liên tục.
Tuy nhiên, những cắt giảm nhân sự tại Dịch vụ Thời tiết Quốc gia Mỹ (NWS) và Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia (NOAA) dưới thời chính quyền Trump, cùng với đề xuất từ Project 2025 về việc tư nhân hóa các dịch vụ thời tiết, đang gây lo ngại. Một số ý kiến cho rằng việc biến dự báo thời tiết thành sản phẩm trả phí có thể hạn chế tiếp cận của công chúng.
Peter Battaglia, nhà khoa học nghiên cứu tại Google DeepMind, chia sẻ trong một cuộc họp báo: “Thời tiết từ lâu được xem là tài sản công cộng, và chúng tôi hy vọng có thể đóng góp vào điều đó thông qua hợp tác với khu vực công.”
Tầm quan trọng của dự báo chính xác
Mô hình AI của Google là một phần trong nỗ lực cải thiện dự báo bão nhiệt đới, vốn rất quan trọng để bảo vệ cộng đồng trước các cơn bão gây thiệt hại lớn. Trước đó, Google đã phát triển mô hình GenCast, được công bố vào tháng 12/2024 trên tạp chí Nature, vượt trội hơn mô hình hàng đầu của ECMWF tới 97.2% thời gian.
Với sự hợp tác giữa Google và NHC, cùng những cải tiến trong công nghệ AI, dự báo bão nhiệt đới đang có tiềm năng trở nên chính xác và nhanh chóng hơn, mang lại lợi ích thiết thực cho việc chuẩn bị và ứng phó thiên tai.
Theo The Verge, https://www.theverge.com/news/685820/google-ai-forecast-typhoon-hurricane-tropical-storm
KhoaDataSea 