Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tiềm ẩn những vấn đề đạo đức. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể tận dụng sức mạnh của AI để tạo ra văn bản hoặc hình ảnh một cách có trách nhiệm, miễn là tuân theo một số nguyên tắc. Dưới đây là những cách giúp bạn sử dụng AI một cách hợp lý và đạo đức.
Tìm Hiểu Kỹ Trước Khi Sử Dụng
Trước khi dùng AI để hỗ trợ công việc, hãy dành thời gian nghiên cứu về công cụ bạn chọn. Hiện nay, các mô hình ngôn ngữ lớn và hệ thống AI thường thiếu minh bạch về cách chúng được xây dựng và huấn luyện. Quy định pháp lý về AI vẫn đang trong giai đoạn sơ khai, điều này không ngạc nhiên vì công nghệ này phát triển quá nhanh.
Để chọn công cụ AI đạo đức, bạn cần hiểu rõ cách chúng được huấn luyện. Một vấn đề lớn trong ngành là việc sử dụng nội dung có bản quyền mà không ghi nhận hoặc bồi thường cho tác giả gốc. Một số mô hình AI sử dụng tài liệu có bản quyền để tạo đầu ra, dẫn đến các tranh chấp pháp lý đang diễn ra. Ngoài ra, AI thường gặp khó khăn trong việc phân biệt nguồn thông tin chất lượng cao và thấp, đôi khi tạo ra nội dung sai lệch hoặc không chính xác. Theo Neil J. Rubenking, AI có thể là “kẻ thù của sự thật”.
Để đảm bảo đạo đức, hãy tìm các công ty cam kết sử dụng AI có trách nhiệm, chẳng hạn như những nơi có đội ngũ giám sát vi phạm bản quyền hoặc kiểm tra độ chính xác của đầu ra. Các nhà phát triển AI có bộ phận đạo đức thường công khai thông tin này trên trang web hoặc trong các thông cáo báo chí. Ngoài ra, hãy xem xét đội ngũ đứng sau công cụ AI và nguồn tài trợ của họ. Công ty có nhận đầu tư từ những gã khổng lồ công nghệ có uy tín đáng nghi, hay là một nhóm thực sự muốn đóng góp tích cực cho xã hội? Dù không thể biết chắc ý định của một công ty, cách họ trình bày sản phẩm có thể cho bạn cái nhìn tổng quan.
Kiểm Tra Độ Chính Xác Của AI
Để đánh giá mức độ tin cậy của công cụ AI, hãy thử nghiệm nó trước khi sử dụng cho các công việc quan trọng. Đặt các câu hỏi phức tạp mà bạn đã biết câu trả lời hoặc yêu cầu tạo ra nội dung phức tạp để kiểm tra khả năng của mô hình. Điều này giúp bạn đánh giá độ chính xác và mức độ tinh vi của công cụ. Hãy chú ý đến cách AI phản hồi khi được sửa lỗi hoặc nhận diện vấn đề trong câu trả lời của nó.
Bạn cũng có thể đặt các câu hỏi về đạo đức, như cách AI được huấn luyện, cách nó đảm bảo tính chính xác, hoặc các biện pháp tránh lan truyền thông tin sai lệch. Thậm chí, bạn có thể hỏi trực tiếp về công ty phát triển để hiểu rõ hơn về cách họ xử lý các vấn đề như sử dụng hợp pháp nội dung có bản quyền.
Luôn Kiểm Tra Nguồn Thông Tin
Khi sử dụng AI cho mục đích cung cấp thông tin, hãy yêu cầu công cụ cung cấp nhiều nguồn tham khảo và kiểm tra lại chúng. Bạn có thể xác minh thông tin bằng cách tìm kiếm trực tuyến hoặc hỏi một AI khác. Chẳng hạn, nếu sử dụng tính năng AI Overview của Google, hãy nhấp vào biểu tượng liên kết bên cạnh mỗi mục để xem nguồn gốc và kiểm tra độ chính xác.
Đối với hình ảnh hoặc tác phẩm nghệ thuật, hãy đảm bảo chúng không vi phạm bản quyền. Một số trình tạo hình ảnh chỉ sử dụng dữ liệu mã nguồn mở hoặc không có bản quyền. Bạn cũng có thể dùng công cụ tìm kiếm hình ảnh ngược để kiểm tra xem hình ảnh có phải là sản phẩm phái sinh từ tác phẩm của nghệ sĩ khác hay không.
Việc sử dụng AI có thể phức tạp cả về mặt pháp lý và đạo đức, nhưng bạn có thể tự đánh giá để đảm bảo cảm thấy thoải mái với công cụ mình chọn. Quan trọng hơn, hãy minh bạch: nếu sử dụng nội dung do AI tạo ra cho công việc hoặc học tập, hãy công khai điều này với khách hàng, giáo viên hoặc nhà tuyển dụng.
Gợi Ý Công Cụ AI Đạo Đức
Nếu bạn cần một chatbot, hãy xem xét Claude của Anthropic. Đội ngũ Anthropic, tách ra từ OpenAI, nổi tiếng với khung “constitutional AI” nhằm đảm bảo AI an toàn, đạo đức và hữu ích. Khi tạo tài khoản Claude, bạn phải đồng ý với chính sách sử dụng, cấm dùng Claude cho các mục đích gây hại như tạo nội dung bạo lực, lạm dụng hoặc lừa đảo. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Anthropic nhận đầu tư lớn từ Amazon và Google.
Mitsua Diffusion One là một trình tạo hình ảnh từ văn bản miễn phí, được huấn luyện trên dữ liệu không có bản quyền và có giao diện đơn giản, dễ sử dụng. Với các doanh nghiệp hoặc cá nhân cần công cụ quản lý tài liệu, DocuWare cam kết về độ chính xác, an toàn và minh bạch khi tích hợp AI vào phần mềm của mình.
Dù chọn công cụ nào, việc dành thời gian tìm hiểu về nguồn gốc và quy trình của chúng không chỉ giúp bạn yên tâm về tính đạo đức mà còn giúp sử dụng chúng hiệu quả hơn.
Theo PCMag, https://www.pcmag.com/how-to/how-to-use-ai-ethically
KhoaDataSea 